Linux'ta program kurma

Linux’ta program kurmak windowstaki gibi bir setup.exe yi çalıştırma şeklinde değildir.Çeşitli yöntemler vardır en yaygın yöntem bir paket yöneticisi kullanmak.

Paket yöneticisi adını kurduğu paketlerden alır.Linux dağıtımları genelde kendi paket sistemleri ile ya da kalitesi kanıtlanmış paket yöneticileri ile gelir.Paket tiplerinin en yaygınları RPM,DEB ve Tar.Gz dir.RPM SUSE ve RedHat’ın varsayılan paket tipidir,DEB Debianın ve Tar.Gz fazla bilmiyorum ama Slackware’in.

Paketlerin derinlemesine incelersek onalrın aslında sıkıştırılmış dosyalar olduklarını öğreniriz,yani gz ya da zip gibi bir formatla sıkıştırılmış dosyalardır ve içlerinde genel olarak binary formda direkt çalıştırmaya hazır (yani önceden derlenmiş dosyalar) vardır,ayrıca bu binary dosyaların yanında bu dosyanın gereklilikleri ve adı gibi paket yöneticisinin paketi kurarken gerek duyacağı bilgileri taşıyan diğer dosyalar vardır.

Paket yöneticisi paketi açar ve içerisindeki bilgi dosyasındaki yönergelere göre kurulması gereken diğer kütüphane ya da programları kurar ya da siler , tabi bunu yaparken kullanıcıyı önceden uyarır ki daha sonradan sorun yaratmasın.

Linuxta program kurmanın diğer yöntemi ise kaynak koddan yapılan kurulumlardır.İnternetten bulduğunuz bir kaynak kodu kurmak istiyorsanız izlemeniz gereken yöntem yüksek ihtimalle aynıdır : Önce ./configure ile Makefile adı verilen dosyanın yaratılmasını sağlamak,daha sonra make ile derlemeyi gerçekleştirmek ve son olarak make install diyerek derleme sonucunda çıkan binary dosyaları gerekli yerlere kopyalanmasını sağlamak son komutu verirken genelde root olmanız gerekir çünkü kopyalama yapılan klasörler genelde /usr/local /usr/share gibi klasörlerdir ve bu klasörlerin yazma erişimi sadece root ve grubuna açıktır.

./configure
make
make install
bu 3 ü bir standart gibidir.Bazen direkt make demeniz yetebilir bunu bulduğunuz kaynak kodunun olduğu klasörün içinden anlayabilirsiniz.
Kaynak kodundan derleme işlemi parametize edilebilir yani isterseniz make install sonucunda binary dosyaların kopyalanacağı klasörü seçebilirsiniz bunun için ilk komutu ./configure prefix=/kopyalama/yapilacak/klasor/yolu komutu ile değiştirin,eğer binary dosyaları bir yere kopyalamak istemiyorsanız ./configure ve make dedikten sonra kaynak kodun olduğu klasörün içinde genelde src içinde binary dosyalar yer alır bunları alıp istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.

Son olarak, paketleri kurmak için sisteminizdeki ana paket tipini öğrenip bunu kullanan araç hakkında döküman okumanız yeterlidir,kaynak koddan kurulum yapmak için ise sisteminizde gcc kurulu olmalıdır,ayrıca automake ve autotools isimli araçalrında kurulu olması gereklidir.Tabi kurmaya çalıştığınız programların istediği kütüphaneler de olmalı ki kurulum yapılabilsin.